هشت سال دفاعی که مقدس بود

به گزارش رضوانیون، «سید وحیدموسوی» از فعالین سرشناس رسانه مشهد در یادداشتی به طور مفصل و از ابعاد مختلف دفاع مقدس را مورد کنکاش قرار داده که متن این یادداشت به شرح ذیل می باشد.

کشور عزیزمان ایران در سال های سخت جنگ که تحمیل شده بود تمامی دستاورد های انقلاب ایران اسلامی را برای مقابله با رژیم بعث صف آرای کرده بود تا بتواند از یک جنگ تمام عیار از وجب به وجب خاک میهن عزیزمان ایران پاسداری کند.

جنگِ ایران و عراق یا جنگِ هشت‌ ساله (در ادبیات جمهوری اسلامی جنگِ تحمیلی و دفاعِ مقدّس) و (در منابع عربی و غربی جنگِ اوّلِ خلیج) و در عراق با نام قادسیهٔ صدام از آن یاد می‌شد. طولانی‌ترین جنگ متعارف قرن بیستم میلادی و دوّمین جنگ طولانی این قرن پس از جنگ ویتنام بود بود که نزدیک به هشت سال به طول انجامید.

روابط ایران و عراق از سال ۱۳۴۸ تیره بود و پیش از انقلاب ایران ۱۰۴ مورد درگیری بین دو کشور اتفاق افتاده بود که مهم سر آغاز جنگ یک طرفه و تحمیلی عراق شد.

در ۱۳ فروردین ۱۳۵۸ عراق برای نخستین بار به حریم هوایی ایران تجاوز کرد. ۵ روز بعد نیروهای عراقی به یک پست مرزی ایران در قصرشیرین حمله کردند. در اردیبهشت عراق به شهر مهران حمله هوایی کرد. پس از آن و تا آغاز همه‌جانبه جنگ، متجاوز از ۵۶۰ مورد درگیری در مرزهای ایران و عراق گزارش شده‌ است.

در این مطلب سعی داریم به نقاط متفاوت تری از جنگ عراق و ایران بپردازیم اتفاقی که در اکثر رسانه های به هشت سال دفاع مقدس و یا جنگ تحمیلی عراق بر ایران از آن یاد می شود.

روایت ۸ سال دفاع مقدس در یک نگاه

تهاجم بیرحمانه رژیم بعثی عراق به خاک جمهوری اسلامی ایران در تاریخ ۳۱ شهریور ماه ۱۳۵۹ با حملات هوایی و زمینی آغاز گردید.ارتش متجاوز با پشتوانه اجماع بین المللی در اردوگاه شرق و غرب، خاورمیانه، ستون پنجم و بازماندگان رژیم طاغوت در داخل با استقرار ۴۸ یگان سازماندهی شده و مجهز در قالب تیپ ها و لشکرهای زرهی، مکانیزه و پیاده، تمامی خطوط مرزی کشور از قصرشیرین تا خرمشهر و آبادان را مورد تاخت و تاز قرار داد، این مهم در شرایطی رخ داد که کشور عزیزمان (ایران) انقلابی متفاوت را در جهان اسلام پشت سر گذاشته بود.

جنگ تحمیلی در حالی آغاز شد که هنوز بیش از ۱۹ ماه از پیروزی انقلاب اسلامی نگذشته بود، نظام اسلامی تثبیت نشده و در گوشه و کنار کشور حوادث ناگواری رخ می داد و ارتش همچنان تا انطباق با وضعیت جدید و انقلابی فاصله بسیار داشت،

جنگ هشت ساله که با تحریک و حمایت همه جانبه استکبار جهانی، توسط رژیم بعثی عراق بر مردم ایران تحمیل شد، تنها محدود به خطوط مقدم جبهه‌ها نبود، بلکه تمام سرزمین اسلامی ما اعم از شهرها و روستاها را در برگرفت.

تجاوز عراق به ایران که در ۳۱ شهریور ۱۳۵۹( سپتامبر ۱۹۸۰)، آغاز شد و به مدت هشت سال ادامه یافت، طولانی‌ترین و بی‌سابقه‌ترین جنگ متعارف قرن حاضر به شمار می‌رود و یادآور خاطرات تلخ و شیرینی برای مردم ایران است که تا ابد از ذهن‌ها پاک نخواهد شد و برای همیشه در قلب رنجور ایران باقی خواهد ماند.

در ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ رژیم جنگ طلب و توسعه طلب عراق با حمایت آمریکا و غرب، مرزهای ایران را مورد حمله نظامی قرار داد و همزمان نیروی هوایی این کشور مناطق استراتژیک از جمله فرودگاه تهران را بمباران کرد و جنگ تحمیلی رسماً آغاز شد.

دفاع مقدس؛ بزرگترین و عظیم‌ترین رخداد کشور در طی سال‌های پس از انقلاب بوده و هست، دفاعی که کشورمان علیه نه تنها عراق و آمریکا و اسرائیل می‌جنگید بلکه علیه کل دنیا ایستادگی کرد و در مقابل زورگویی‌ها و زیاده‌ خواهی‌ های استکبار مقاومت شایسته‌ای کرد و به همگان نشان داد که ملت ایران اسلامی زیر بار زور و استکبار و تجاوز نخواهد رفت!

توهمی به نام پادشاهی عرب

از زمان به قدرت رسیدن حزب بعث عراق در سال ۱۹۶۸ میلادی، عراقی‌ها رؤیای رهبری جهان عرب را در سر می‌پروراندند. از سال ۱۹۷۳ تا ۱۹۸۰ درآمدهای نفتی عراق افزایش یافت، این موضوع به عراق کمک می‌کرد تا خلاء ناشی از مرگ جمال عبدالناصر در صدر رهبری اعراب را پر کنند زیرا مصر پس از پیمان کمپ دیوید نفوذ خود در میان اعراب را از دست داده بود.

تسلط بر خلیج فارس

صدام متوجه خلاء ناشی از سقوط شاه ایران به عنوان ژاندارم خلیج فارس شده بود و تلاش داشت تا نقشی که پیش از آن محمدرضا پهلوی ایفا می‌کرد را بر عهده گیرد، او برای اینکار نیاز به مرز آبی کافی و تسلط بر خلیج فارس داشت.

به گفته جیمزبیل، دلیل اصلی شروع جنگ و مناقشات سیاسی قبل از آن را به‌ طور کلی می‌توان در «تسلط یافتن بر خلیج فارس» دانست. تحقق این هدف برای مصر و عربستان سعودی و سایر شیخ نشین‌های منطقه چندان ناخوشایند نبود.

ضعف ایران پس از انقلاب

به نظر می‌رسد که باور عمومی در میان مقامات عراق این بود که پس از انقلاب، ایران دچار ضعف شده و برای عراق فرصت مناسبی فراهم آورده تا توازن قبلی قوا در خلیج فارس را با یک حمله نظامی برهم زده و هم‌زمان راه‌ حل جدیدی برای مشکلات عراق با شیعیان جنوب و کردهای شمال این کشور جلوی پای آنان بگذارد.

در یک سال اول انقلاب و علی‌الخصوص بعد از وقوع کودتای نوژه، بسیاری از افسران بلندپایه ارتش تصفیه شدند که باعث از بین رفتن ساختار ارتش شد.

عراق بعثی که حکومت وقت ایران را بابت اصطکاک‌هایش با ایالات متحده و عدم روابط دوستانه‌اش با شوروی در مظان قرار گرفتن در انزوای سیاسی می‌دید هرگونه تقابل نظامی با ایران را آسان‌تر تصور می‌کرد.

۱۰۰ دام

این مسائل باعث شدند که صدام حسین به این ارزیابی برسد که برخلاف ۱۰۴ مورد قبلی، این بار ایران توان دفاع دربرابر حملات او را نخواهد داشت و در عرض یک هفته تهران را فتح خواهد کرد.

با این محاسبات، عراق در ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ برای ۱۰۵ امین بار (با احتساب درگیری‌های نوزده‌ ماهه بین ایران و عراق که ظاهراً در ابتدای انقلاب اسلامی اتفاق افتاد، شاید بتوان گفت برای ۱۰۶ امین بار) از سال ۱۳۴۸ به ایران حمله کرد.

این جنگ در نهایت پس از حدود ۸ سال در مرداد ۱۳۶۷ با قبول آتش‌بس از سوی دو طرف و پس از به جا گذاشتن یک میلیون نفر تلفات و ۱۱۹۰ میلیارد دلار خسارات به دو کشور خاتمه یافت.

مبادلهٔ اسیران جنگی بین دو کشور از سال ۱۳۶۹ آغاز شد. ایران آخرین گروه از اسرای جنگی عراقی را در سال ۱۳۸۱ به عراق تحویل داد.