مشهد در حال تبدیل شدن به یک لکه حاشیه نشین بزرگ است

«محسن قدیمی باقرآباد» در گفتگو با رضوانیون گفت:در سه چهار دهه اخیر ایران چندین زیستگاه مختلف را پشت سرگذاشته از آن جمله زیستگاه نفت، زیستگاه شهرنشینی و زیستگاه زایشهای بسیار (جمعیت) در چنین شرایطی شهرنشینی با پیامدهای بسیاری همراه خواهد بود، از جمله توزیع بی عدالتی، گسترش آسیبهای اجتماعی و سیاستهای چند ساله اخیر دولت در مهاجرت به مشهد نیز بی تاثیر نبوده است.

وی افزود:علل بروز حاشیه نشینی در ایران در چند محور شامل فقدان نگاه و برنامه ریزی آمایشی، وجود اقتصاد غیرمولد، عدم تعادل منطقه ای، مدیریت ناتوان برنامه ریزی ، بی عدالتی های اجتماعی و اقتصادی، تمرکز سرمایه گذاری دولت در شهرها و بورس بازی زمین و مسکن خلاصه شده است.

قدیمی باقرآباد ادامه داد: اما تحلیل گران تغییر و تحولات رخ داده طی سال های اخیر از قبیل تورم بخش مسکن و سرریز جمعیت شهرها، ضعف در سیاستگذاری ها و نظارت بر اجاره نشینی شهری، ناکارآمدی و ناتوانی مدیریت شهری، ضعف در تدوین مقررات شهری کاربری زمین (طرح های جامع و تفصیلی)، کم توجهی به برنامه ریزی توسعه روستایی، بی توجهی به علل مهاجرت گسترده روستا به شهر (ازجمله نامساعد بودن شرایط زندگی و کسب و کار در نقاط مبدأ، خشکسالی و تنش های آبی) را باعث افزایش و تشدید حاشیه نشینی تلقی می کنند.

رئیس سابق اداره نظارت و پایش برنامه های شورای شهرستان مشهد اظهارداشت: امروز طبق آمار جمعیتی قریب ۱۲میلیون نفر درگیر حاشیه نشینی در کشور هستند، البته حاشیه را نباید فقط به سکونت های غیر رسمی تقلیل داد و این مبحث ابعاد گسترده تری دارد.

وی بیان کرد:امروزه پس از اعتیاد مهمترین مسئله کشور در حوزه اجتماعی شاید حاشیه نشینی باشد چرا که حاشیه نشینی ابعاد امنیتی نیز به خود دارد و میتواند به نارضایتی اجتماعی و توغیان توده ها ختم شَود به مانند آنچه در دی ماه ۹۶ در مشهد رقم خورد.

قدیمی باقرآباد تاکید کرد:مشهد امروز با دارا بودن ۸ پهنه حاشیه نشینی رینگ بزرگی در اطراف شهر دارد که خطر رقم خوردن یک اتفاق بزرگ را همیشه همراه دارد، اقتصاد خدماتی مشهد که شکست خورده است و اندک اقتصاد صنعتی هم رو به ریزش است این فرایند برای مشهد بسیار بحرانی است و باید به صورت جدی برای آن فکری شود،باید برنامه ریزی ها عملی شود و حاشیه زدایی از شعار خارج شود، با توسعه کالبدی نمی توان اصل حاشیه نشینی و آلونگ نشی را نابود کرد.

رئیس سابق اداره نظارت و پایش برنامه های شورای شهرستان مشهد افزود:شهر مشهد را نمی توان یک شهر صنعتی دانست و میتوان یک شهر خدماتی دانست که بازار کارش نیازمند نیروی متخصص نمی باشد و نیروی های کار ماهری نیاز ندارد؛ باتوجه با بارگاه امام مهربانی ها حضرت امام رضا علیه اسلام در مشهد و مراکز تاریخی شهر مشهد؛ این شهر را میتوان یک شهر خدماتی نامید شهری که بیشتر نیروی کار اجرایی می خواهد تا مهندس و متخصص فنی.

وی گفت:برای اینکه نیروی های کار راحت میتوانند در رستوران ها و هتل ها و مسافرخانه ها و فروشگاه ها و بازار ها بدون داشتن مهارت خاصی فعالیت کنند و درامد کسب نمایند. شر مشهد با وجود ۵۱ درصد تخت‌های گردشگری و اقامتی کشور، بیشترین تعداد مراکز اقامتی را در کشور به خود اختصاص داده‌ است؛ و همین مسئله افراد مختلف را برای حضور در دومین کلانشهر کشور بعد از تهران ترغیب می نماید و چون فعالیت های کاری خدماتی است بدون تخصص هم از پس آن بر می آیند و این نخستین دلیل مهاجرت و حاشیه نشینی در مشهد است.

قدیمی باقرآباد ادامه داد:دومین عاملی که می توان به آن بعنوان یک عامل شکل دهنده حاشیه نشینی به آن توجه کرد بحث تورم و گرانی است. تعداد منازل استیجاری در شهر زیاد می باشد و اکثر مردم مشهد مستاجر می باشند و زمانی که برای تمدید سالیانه باید بهای بیشتری در رهن و اجاره پرداخت کنند؛ و درامد خانواده اجازه نمی دهد.

رئیس سابق اداره نظارت و پایش برنامه های شورای شهرستان مشهد افزود: روشن است فرد به محله ای پایین تر میرود تا هزینه کمتری برای اجاره بها پرداخت کند و اینگونه تمرکز جمعیتی بر محدوده حاشیه ای شهر که ارزانتر است بیشتر می شود، مشهد در حال تبدیل شدن به یک لکه حاشیه نشین ملی است! سکونت های غیر رسمی در حال رشد هستند و بافت فرسوده در متن نیز در حال افزایش، کاهش قدرت خرید مردم نیز با سرعت در حال سبقت است با این وضعیت مردم مشهد همه حاشیه نشین خواهند بود.

وی تاکید کرد:تا قبل از آنکه دیر شود باید به فکر نجات مشهد بود و امیدوارم شورا و مدیریت های استانی به شعار های خود پایان دهند و فکری عملی برای شهر کنند.